با انواع سختی‌گیر رزینی آشنایی دارید؟ برای پاسخ به این سوال در ابتدا باید با سختی آب و سختی‌گیر رزینی آشنا شوید. آب مصرفی در صنعت و برای آشامیدن به علت وجود املاح بسیار به‌خصوص یون‌های کلسیم و منیزیم، دارای سختی است و به‌راحتی در لوله‌ها و اندام‌های بدن ایجاد رسوب می‌کند و می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد. این آب نیازمند آن است تا توسط دستگاه‌های تصفیه آب به آب نرم تبدیل شود تا قابل‌استفاده گردد.
سختی آب چند نوع دارد؟
سختی آب می‌تواند موقت یا دائمی باشد. سختی موقت مثل تشکیل گچ در وسایلی مانند سماور باحرارت دادن از بین می‌روند؛ اما سختی دائمی این‌گونه نیست. TDS به مجموع آنیون‌ها و کاتیون‌ها گفته می‌شود؛ ولی سختی آب زیر مجموعه TDS است و فقط کاتیون هارا شامل می‌شود.
استفاده از آب سخت می‌تواند مضراتی چون ایجاد رسوب و ناکارآمدی دستگاه و متعاقباً افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و ایجاد رسوب در کلیه‌ها را ایجاد کند.
آشنایی با سختی‌گیرها
سختی‌گیرها یا دستگاه‌های تصفیه آب برای ازبین‌بردن سختی آب مصرفی در صنایع مختلف و منازل مسکونی به کار می‌روند. آنها انواع مختلفی دارند و در ابعاد مختلفی تولید می‌شوند. همچنین از لحاظ عملکرد چند نوع دارند؛ مانند سختی‌گیر رزینی، سختی‌گیر مغناطیسی، سختی‌گیر اسمزی معکوس و سختی‌گیر شیمیایی. در این مقاله می‌خواهیم به معرفی سختی‌گیرهای رزینی بپردازیم.
سختی‌گیر رزینی چیست؟
سختی‌گیر رزینی دستگاهی برای تصفیه آب و حذف یون‌های کلسیم و منیزیم است که باعث کاهش ایجاد رسوب می‌شود. سختی‌گیرهای رزینی به‌عنوان پرکاربردترین دستگاه‌های تصفیه آب محسوب می‌شوند و از انواع سختی‌گیر رزینی می‌توان به نوع فلزی و فایبرگلاس اشاره کرد.
نوع فایبرگلاس بهترین نوع سختی‌گیرهای رزینی به‌حساب می‌آید که با فرایند تبادل یونی باعث ازبین‌رفتن سختی آب می‌شود. این سختی‌گیر با استفاده از رزین‌های کاتیونی عمل می‌کند و یون‌های کلسیم و منیزیم را با سدیم جایگزین می‌کند و به همین دلیل به آن دستگاه تبادل یون رزینی یا Ion exchange system هم می‌گویند.
استفاده از سختی‌گیرهای رزینی می‌تواند عمر مفید تجهیزات را بالا ببرد و آب شفافی را در دسترس قرار دهد. محل نصب این دستگاه باید در جایی مناسب باشد و در معرض تابش مستقیم خورشید قرار نگیرد و دچار یخ‌زدگی نشود. رزین‌ها برای داشتن کارایی بالا باید همیشه مرطوب باشند و از خشک‌شدن و یخ‌زدن آنها تا حد ممکن جلوگیری کرد وگرنه نیازمند تعویض هستند.
مشخصات دستگاه‌های تبادل یون رزینی:
این سختی‌گیر معمولاً یک دریچه در بالا برای ورود مواد و یک دریچه در کنار برای سرویس و بازدید از دستگاه دارد. سختی‌گیر رزینی دارای یک بدنه از جنس فلز و یا فایبرگلاس است. از سایر اجزا تشکیل‌دهنده این دستگاه می‌توان پایه، لوله‌های گالوانیزه یا pvc، سنگ سیلیس، شیر تخلیه، فشارسنج، شیر چند راه، رزین، شیر آب‌نمک، صفحه آب‌پخش‌کن، شیر تخلیه آب و لوله شست‌وشو معکوس را نام برد.
- مخزن: مخزن دستگاه می‌تواند از جنس‌های مختلفی باشد از جمله فلز استیل و فایبرگلاس که مخزن فایبرگلاس یا FRP به علت ضدزنگ بودن و عدم نشتی آب از محبوبیت بیشتری برخوردار است. برای مشاهده قیمت و یا خرید سختی‌گیر FRP کلیک کنید.
- شیرها: شیرها برای کنترل آب ورودی و خروجی هستند و می‌توانند در انواع مختلف اتوماتیک و نیمه اتوماتیک و سولو ولو (بیشتر در مخزن‌های فلزی استفاده می‌شود) باشند.
- مخزن نمک: احیا رزین نیازمند آب‌نمک است که در مخزن نمک نگهداری می‌شود.
- رزین: غالباً از رزین‌های کاتیونی استفاده می‌گردد که مهم‌ترین آنها C100 و C100e است. برای استعلام قیمت و یا خرید رزین پرولایت c100e بر روی لینک کلیک نمایید و از صفحه مورد نظر دیدن کنید.
انواع سختی‌گیر رزینی:
از انواع سختی‌گیر رزینی می‌توان به سختی‌گیر رزینی فلزی و فایبرگلاس اشاره کرد. این دسته‌بندی بر چه اساس می‌باشد؟ در پاسخ باید بگوییم سختی‌گیرهای رزینی بر اساس جنس بدنه (فلزی(استیل) و فایبرگلاس) تقسیم می شوند. در این میان در مواردی که لازم است سختی گیری به طور مداوم و 24 ساعته انجام شود بهتر است از سختی گیرهای دابلکس استفاده کنیم که از دو مخزن هم ظرفیت تشکیل می‌شوند تا در زمانی که یک محفظه در حال احیا رزین است محفظه دیگر در حال تبادل یونی باشد و از تمام ظرفیت خود برای تصفیه آب استفاده کند.
مقایسه انواع سختی‌گیر رزینی (اعم از فلزی و فایبرگلاس)
|
مخزن فلزی |
مخزن فایبرگلاس یا FRP |
| استفاده از شیر سولو ولو |
نصب راحت‌تر |
|
تحمل فشار بالاتر |
دچار زنگ‌زدگی و نشتی نمی‌شود |
| حمل دشوارتر |
حمل آسان‌تر به‌خاطر وزن کمتر |
|
ارزان‌تر |
گران‌تر |
| طول عمر بیشتر |
طول عمر متوسط |
|
برای مصارف خانگی و صنعتی |
برای مصارف صنعتی و خانگی |
| برای سختی گیری در حجم بالا مناسب‌تر است |
از لحاظ بهداشتی مناسب‌تر است |
کاربرد انواع سختی‌گیرهای رزینی:
انواع سختی‌گیر رزینی رزینی اعم از استیل و یا فایبرگلاس در صنایع مختلفی مانند داروسازی، پزشکی، غذایی، وسایل سرمایشی و گرمایشی، شستشو لکه‌گیری لباس، مصارف خانگی و آب آشامیدنی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
استفاده از این سختی‌گیرها می‌تواند باعث نرم‌شدن آب شود و مصرف شوینده‌ها را کاهش دهد. همچنین می‌تواند با کاهش ایجاد رسوب در لوله‌ها و سایر تجهیزات عمر مفید استفاده از دستگاه را افزایش داده و هزینه‌های لازم برای تعمیرات را کاهش دهد. از طرفی در کاهش میزان مصرف انرژی هم مؤثر است.
مواردی که هنگام خرید سختی‌گیر رزینی باید به آن توجه کنیم:
- کیفیت مخزن: همان‌طور که در بالا اشاره شد مخزن‌های FRP به علت ضدزنگ بودن و امکان حمل آسان‌تر از کیفیت بالاتری نسبت به نوع فلزی برخوردار هستند. نوع مخزن از عوامل مهم تعیین قیمت دستگاه سختی‌گیر به شمار می‌آید.
- کیفیت شیرهای کنترلی: استفاده از شیرهای اتومات هم هزینه بالاتری دارد و هم از نظر کیفی مؤثرتر است.
- کیفیت رزین به‌کاررفته: استفاده از برندهای معتبر با هزینه بیشتر می‌تواند تضمین‌کننده کیفیت رزین مورداستفاده شما باشد.
جهت مشاهده و بررسی قیمت انواع سختی‌گیرها و یا خرید سختی‌گیر بر روی لینک کلیک کنید.
مراحل کار سختی‌گیر تبادل یونی:
در مرحله اول آب سخت وارد مخزن می‌شود و با عبور از روی رزین‌های کاتیونی، یون سدیم را جایگزین یون‌های کلسیم و منیزیم می‌کند و آب را تصفیه می‌نماید. این کار تا زمان اشباع رزین‌ها ادامه دارد.
در مرحله دوم شست‌وشو معکوس (back wash) با جریان معکوس از پایین‌به‌بالا به مدت 10 دقیقه انجام می‌شود.
مرحله سوم که به آن مکش نمک گفته می‌شود برخلاف مرحله اول است و آب‌نمک را به داخل مخزن رزینی مکش می‌کند تا رزین‌ها سدیم را از آب‌نمک بگیرند. این مرحله حدود 30 دقیقه زمان می برد.
در مرحله بعدی از سختی‌گیر رزینی شست‌وشو آهسته‌ای انجام می‌شود و آب با جریان ملایمی از روی رزین عبور می‌کند و نمک داخل مخزن را خارج می‌کند که حدود 15 دقیقه طول می‌کشد.
در مرحله آخر که مرحله شست‌وشو سریع است باید آب با سرعت و فشار زیاد از روی رزین عبور کند تا همه املاح روی رزین را بشوید و از مخزن خارج کند تا دستگاه آماده سختی‌گیری شود. حدود 20 دقیقه زمان برای این مرحله لازم است.
ظرفیت سختی‌گیر نوع رزینی:
ظرفیت انواع سختی‌گیر رزینی باتوجه‌به پارامترهای سختی کل آب (مجموع یون‌های آب)، دبی آب و طول مدت‌زمان کارکرد دستگاه سنجیده می‌شود. هرچند عوامل دیگری مثل جنس رزین، کیفیت آب، سطح جاذب و… نیز به طور غیرمستقیم تأثیرگذارند.
جمع‌بندی:
در این مقاله تلاش کردیم به معرفی انواع سختی‌گیر رزینی بپردازیم و دید کلی نسبت به روند کار این دستگاه‌ها در اختیار شما همراهان عزیز قرار دهیم. امید است که موردتوجه قرار گرفته‌باشد.
سؤال پرتکرار
رزین سختی گیری که دائماً استفاده می‌شود باید هر چند وقت یکبار عوض شود؟
عمر مفید رزین به عوامل مختلفی مثل درجه و نوع سختی آب بستگی دارد؛ اما به طور متوسط 3-10 سال عمر می‌کند.
